OPTİK BİLİNÇDIŞI /OPTICAL UNCONSCIOUS

       Optik Bilinçdışı /  Optical Unconscious.,  Akrilik Üzerine Duratrans, led,        

80x80cm  Başak Altın, 2017.

Üzerinde negatif fotoğrafların yeraldığı bu ışıklı kutu  "optik bilinçdışı" kavramına,  ve aynı zamanda beden ve iktidar ilişkilerine göndermeler yapıyor.  Walter Benjamin’in 1927-1934 yılları arasında yazdığı “Little History of Photography (Fotoğrafın Kısa Tarihi) adlı makalesinde tanımladığı “optik bilinçdışı”  kavramı ile yalnızca kameraya özgü, fotoğrafçının gözünden bağımsız  kaydeden bir “kamera göz”ün gördüklerinin ilk kez fotoğraf sayesinde bilincine varabildiğimizden bahseder.  Kameranın gözü bilmediğimiz, farkında olmadığımız bir gerçekliği görür, kaydeder ve bilincin yüzeyine çıkarır.

 
 Adana’daki bir fotoğraf stüdyosunun eskiciye düşen 600’e yakın negatif fotoğraf arşivindeki farklı tarihsel dönemlere ait bu imgeleri gördüğümde 70'li yıllara özgü bir vesikalık poz verme/duruş/oluş biçimiyle karşılaştığımı düşündüm: Vesikalık fotoğrafın çekilme amacıyla ters düşen bir "bedensel rahatlık, kendini ifade etme, özgür duruş".  Foto Güneş’in arşivindeki negatiflerin kopyalarından oluşan bu seçkide 80 öncesinin henüz darbe yememiş, fotoğraf stüdyosundaki kameranın resmi/devlet arşivi ilişkisine aldırmadan poz vermiş insanların “içlerini” görebiliyorum.  Bir yandan da resmi belge için vesikalık fotoğraf çektirme amacıyla çelişen bu “kendi olma” biçimi üzerinden  "iktidar ve beden" ilişkisine dair  bir eleştiri yapmak istiyorum. Pozitifte alışıldık olan fakat görülmeyen sanki negatif imajda belirginleşip, insanın gerçekte kim olduğunu açığa çıkarıyor:  "resmi belge üzerinde bile olsam aslında buradayım ve kendimim" .